Pol Baeyens overleden
Men was al bezig met de voorbereiding van zijn honderdste verjaardag maar een kortstondige ziekte besliste er anders over. Maandag overleed Pol Baeyens, hij werd 99 jaar. Ik had vele gesprekken met hem, toen hij nog actief was in de politiek maar ook in de gang van de serviceflats waar hij de buur was van mijn schoonvader.
Hij was een wijs en minzaam man, op stap tot de laatste dag, een generatie zoals je ze nog zelden ziet. Onze oprechte deelenming aan de familie. Hieronder publiceer ik het gesprek dat ik met hem had in 2016 naar aanleiding van 40 jaar fusie Ternat.
40 jaar fusie van gemeenten
Pol Baeyens, nu ouderdomsdeken, toen in de frontlinie
92 jaar, nog zeer goed ter been en schrander van geest, het is niet iedereen gegeven.
Wel aan Pol Baeyens, steeds in Ternat gewoond maar nu verblijvend in de moderne serviceflats van Sint-Carolus. Zijn dossier van de politiek ligt klaar op de tafel, Belleman wordt verwacht, zijn verhaal kan starten.
Hij gaat terug tot de verkiezingen van 1952 waar het toenmalige Ternat verdeeld is tussen de twee muziekmaatschappijen de Verbroedering en Euterpe, de witte (Euterpe) en de zwarte. Het is voor de fusie zeer vaak een nek aan nek race waarbij het telkens één zetel het verschil maakt voor de meerderheid. ( Er is blijkbaar in Ternat niet veel veranderd?) Er zijn in die periode ook maar 11 zetels te verdelen, nu 25 wegens het sterk toegenomen aantal inwoners.
Het is wachten tot 1964 voor de CVP en Rodts kan burgemeester worden. Voor Pol is het op dat ogenblik toekijken vanaf de zijlijn. Zijn baan bij de spoorwegen laat niet toe dat hij effectief een politiek ambt opneemt. Hij zal echter wel een belangrijke rol spelen in de sociale woningbouw in Ternat. Een invloedrijke positie die Pol met hart en ziel uitoefent.
De laatste verkiezingen voor de fusie (1970) heeft de CVP opnieuw een zetel te kort om de meerderheid te behalen. De “witte” halen 7 zetels maar twee van de partij doen de overstap naar de CVP. Een heel rare situatie waarbij drie stemmingen nodig zijn om een schepen (Mattens) te hebben. Rodts blijft burgemeester en Pol wordt beheerder/zaakvoerder van de bouwmaatschappij en zal op vrij korte tijd 300 woningen (huur/koop) realiseren. Een ‘boost’ voor Ternat.
Met de fusie komt de CVP opnieuw in de oppositie. Gerard Platteau wordt burgemeester (CTL Centrumlijst) gesteund door VU-BSP. Politieke namen als Laurent De Backer en Fred Dielens gaan hun rol spelen op het Ternatse politieke toneel.
Pol wordt gevraagd om de LVB (Lijst Van de Burgemeester, vroeger CTL) te vervoegen en wordt zo in 1989 schepen en later in de periode OCMW-voorzitter. Nadien is hij in 1994 nog verkozen tot gemeenteraadslid maar het is duidelijk de beurt aan de jongeren om hun rol te spelen.
Groot verschil?
Het Ternat van voor de fusie is natuurlijk niet te vergelijken met het Ternat nadien. De kennissenkring volstaat niet meer om politiek aan zijn trekken te komen. Er dient “over de steenweg” gedacht. Andere noden en vragen steken de kop op. Budgetten zijn in niets te vergelijken met vroeger. Het is een goede zaak dat de fusie financiële voordelen oplevert want er ligt veel werk op tafel.
Pol ziet hierbij de grote evolutie, naast in de sociale woningbouw, met het openen van een sportcentrum met zwembad en het cultuurcentrum de Ploter. Lombeek en Ternat komen beurtelings aan bod. En Wambeek? Hierop komt niet direct een antwoord tenzij dat Wambeek voor de fusie met veel schulden zit, een probleem dat opgelost wordt door de fusie.
De groei van het aantal inwoners, die niet direct de gemeente kennen, en het succes van de industriezone, vergen van Ternat een ander bestuur aanpak. De kleine dorpspolitiek moet geleidelijk plaats maken voor management. Belleman herinnert zich nog een krantentitel uit die periode “Manager van 600 miljoen”, Belgische frank weliswaar.
Wat Pol ons toevertrouwt, gaat veel over de politiek zoals hij binnenskamers wordt gevoerd. De verscheidenheid van de drie deelgemeenten, die allemaal hun vertegenwoordigers kregen in de gemeenteraad, vergen een ander denken. Het is vaak een wankel evenwicht waar de kwaliteit van de afgevaardigden het verschil durft maken. Het zal zijn tijd duren vooraleer het “hokjes denken” in functie van de eigen deelgemeente afzwakt.
Schaalvergroting is voor Ternat misschien geen slechte zaak, het geeft andere mogelijkheden maar creëert tegelijk ook grotere noden. Vraag blijft of de eigenheid van de drie deelgemeenten niet wordt opgeofferd? Ook belangrijk bij dit alles: zijn de geesten van de inwoners even snel mee geëvolueerd als het politieke denken/beheer?
Als Belleman zijn oplettend oor hier en daar te luisteren legt, durft hij stellen dat er nog steeds een zekere nostalgie, hang naar vroeger was het beter, aanwezig is. Tegelijk echter kan je moeilijk de voordelen van de moderne gemeente met zijn uitgebreide service ontkennen. De fusie heeft inderdaad veel veranderd maar werd snel en onder lichte dwang uitgevoerd. Niet altijd een gepaste manier van werken.
Voor Pol Baeyens is het in alle geval een gevarieerde en boeiende loopbaan geweest. Belangrijk bij dit alles: hij is en was steeds de man van de dialoog. Dit maakt dat hij nog overal mag komen en graag gezien is.
Belleman